Nu, 30 juli 2023 is het precies 160 jaar geleden.
Op 30 juli 1863 werd de muzikale familie Koning getroffen door een verschrikkelijk onheil tijdens een vakantie in Zeist. David Koning, een bekende toonkunstenaar uit Amsterdam, zijn vrouw Gerhardina Maria Heijdeman en hun kinderen waren samen op een welverdiende vakantie toen een tragisch ongeluk hen diep trof.
Wat dit “allernoodlottigst toeval” precies was, was mij heel erg lang niet duidelijk. Dit komt doordat genealogisch onderzoek nogal warrig plaats vindt. Je diept wat vertakkingen van de familie uit, gaat een generatie of wat terug en komt plots op een overlijdensadvertentie waar niet veel van duidelijk is. Veel later had ik dan toch een “hit” in het krantenarchief van Delpher.nl
Amsterdam Augustus 1863 – Op den 30e Juli jongstleden heeft zich een diep tragisch ongeval getroffen, dat ons allen in diepe rouw dompelt. Een vreselijk incident deed zich voor toen een van de wieken van de molen, die op dat moment stilstond, plotseling naar beneden stortte en neerkwam op een wagentje waarin zich drie kinderen bevonden van niemand minder dan de heer Koning, den bekende musicus uit Amsterdam.
Het noodlot trof deze onschuldige kinderen genadeloos, en twee van hen, nog in de bloei van hun prille leven, werden onmiddellijk uit ons midden weggerukt. Het derde kind, slechts eenjarig, werd ernstig gewond en vecht nu voor zijn leven. De dienstmeid, die de kinderen vergezelde, werd ook getroffen en liep afschuwelijke verwondingen op.
Uit nadere informatie blijkt dat de roede van de molen, afkomstig van de molen van P. v. Eede op den Heuvel, niet alleen naar beneden kwam maar ook een deel van de gaanderij met zich mee sleepte. Helaas bevond zich juist onder dat deel de kindermeid van de heer Koning, die met zijn gezin voor de zomer kamers op de molen had gehuurd. Ze was op dat moment samen met drie kinderen buiten, waarvan de jongste slechts één jaar was en de andere twee respectievelijk vier en twee jaar oud waren. De twee jongste kinderen zaten in een steekwagentje en ze waren juist naar buiten gekomen toen het tragische gevaarte naar beneden stortte.
Het jongste kindje van twee jaar oud overleed onmiddellijk, terwijl het vierjarige kindje eveneens een breuk in de hersenpan opliep en kort daarna bezweek. De jongste, slechts één jaar oud, raakte gewond, maar er is hoop dat het kindje het zal overleven. De kindermeid werd zwaar getroffen aan haar achterhoofd met een zware kwetsuur tot gevolg en een gebroken been, waarbij de beenderen uit het vlees staken, daarbij had zij een hersenschudding en verkeert nog steeds in levensgevaar.
Direct na het incident werd medische hulp ingeroepen, en chirurgijn Costerman was snel ter plaatse, samen met dr. Middelburg en chirurgijn Cramer uit Utrecht, die toevallig in Zeist waren. Ook dr. Snellen kwam later aan. Ondanks hun inspanningen kon slechts het jongste kindje enigszins geholpen worden, en ook de dienstmeid ontving enige medische zorg.
Het verdriet en de wanhoop van de ouders laat zich wel raden, maar niet beschrijven. Het oudste kindje, nog zo jong, toonde blijkbaar al veel muzikaal talent. Het blijkt dat de molenroede zeer vermolmd was, wat mogelijk bijgedragen heeft aan dit tragische ongeval. Het betrof immers een oude kap die in de molen was geplaatst.
Genealogie – onderzoek
Bovenstaand artikel is gevonden aan de hand van Genealogisch onderzoek. De muzikale familie koning is overigens -GEEN- directe familie; wel indirect omdat ze dezelfde “Stamouder” hebben. De vader van Musicus David koning, geboren te Rotterdam, was de rotterdamse Koopman Nicolaas Koning (1792-1858), gehuwt met Antonia Frederik Tupper of Tripper (1796-1845) en diens vader, dus de opa van de musicus is ook een David Koning (1750-1822), huwde met Adriana Naret (1757-1808), die beide wel ook voorouders zijn van “ons”.
We voegen hieronder nog enkele artikelen toe over David Koning jr. (geb. 6 mei 1853) en Gerhardina Koning (geb. 9 september 1856), beide pianisten en kinderen van David Koning (1820-1876) en Gerhardina Maria Heijdeman (geb ca 1824 Amsterdam).
Arnhem 17 Juli 1872
Opregte Haarlemse Courant 2 Mei 1873
Het spel van zowel David Koning jr. als dat van Gerhardina viel bij vele concerten in het land in de smaak. Ook Zijne Majesteit had eens een concert bijgewoond.
17 Oktober 1874 – Prov. NB en en ‘s Hertogenbosche courant
Nadat Gerhardina een “groots cadeau” ontving na een optreden in het zuiden des lands, te weten een echte vleugel, van een “anonieme weldoener” nam ze een besluit.
De dienstmeid – Sietske Abrahamsz?
Neen. Het komt me voor dat de dienstmeid die gewond raakte bij het onheil van 30 Juli 1863, haar werk niet meer kon voortzetten. Later kwam Sietske Abrahamsz in het huis van David Koning in dienst. David was dusdanig bevriend met Eduard Douwes Dekker, dat hij deze in 1865-1866 enige tijd bij hem liet logeren, toen Dekker krap bij kas zat. Dekkers nichtje Sietske Abrahamsz (een dochter van de zus van Eduard) was huisonderwijzeres/gouvernante bij de familie Koning en indirect derhalve ook enige tijd van Multatuli.
Voor Multatuli heeft Sietske Abrahamsz nog brieven geschreven aan zijn moeder in Brussel, Tine, maar dat is weer een heel ander verhaal.